1.5 Τι είναι ο κοσμοτοπικισμός;

Ας ξεκινήσουμε με ένα παράδειγμα:

Μικροκαλλιεργητές στη βόρεια Γαλλία χρειάζονται αγροτικά μηχανήματα για τις εργασίες τους. Οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες σπάνια κατασκευάζουν μηχανήματα για αγροτική παραγωγή μικρής κλίμακας. Κι όταν το κάνουν, το κόστος συντήρησης είναι υψηλό και οι αγρότες αναγκάζουν να προσαρμόσουν τις τεχνικές τους και τον τρόπο ζωής τους στη λογική των μηχανών.

Έτσι αυτή η κοινότητα αποφασίζει να παράγει τα δικά της αγροτικά μηχανήματα. Η κοινότητα μοιράζεται τα σχέδια και την τεχνογνωσία της με τον κόσμο – ως ένα παγκόσμιο ψηφιακό κοινό. Παράλληλα, μια κοινότητα αγροτών μικρής κλίμακας στις ΗΠΑ έχει παρόμοιες ανάγκες. Αποφασίζει να κάνει το ίδιο με την κοινότητα από τη Γαλλία. Στη συνέχεια, οι δύο κοινότητες αρχίζουν να επικοινωνούνε, να συνεργάζονται και να δημιουργούν συνέργειες συνεισφέροντας στα ίδια ψηφιακά κοινά.

Αυτή είναι η ιστορία του γαλλικού συνεταιρισμού L’Atelier Paysan και του μη κερδοσκοπικού δικτύου αγροτών, FarmHack (ΗΠΑ) που παράγουν ψηφιακά κοινά (σχέδια) για αγροτικά μηχανήματα. Στο δίκτυο αυτό πλέον προστίθενται κοινότητες από διάφορα μέρη του κόσμου.

Τα ψηφιακά κοινά (σχέδια, γνώση, λογισμικό) συναντιούνται με νέες και παλιές εργαλειομηχανές επιτόπιας κατασκευής (από την τριδιάστατη εκτύπωση και τα CNC μηχανήματα μέχρι την ηλεκτροκόλληση και τα κατσαβίδια). Αυτή η συνάντηση επιτρέπει την αποκέντρωση της κατασκευής και της μεταποίησης. Κοινότητες προσανατολισμένες στα κοινά σχεδιάζουν ευρύ φάσμα αντικειμένων, π.χ., αγροτικά μηχανήματα, ανεμογεννήτριες, σπίτια, προσθετικούς βραχίονες. Χρησιμοποιώντας εργαλεία και μηχανές επιτόπιας κατασκευής τα παραπάνω αντικείμενα μπορούν να κατασκευαστούν τοπικά.

Οτιδήποτε είναι “ελαφρύ” (σχέδια, γνώση, λογισμικό) γίνεται παγκόσμιο, ενώ οτιδήποτε είναι “βαρύ” (μηχανήματα) είναι τοπικό και, ιδανικά, διαμοιρασμένο.

Η μετακίνηση των ηλεκτρονιών ανά τον κόσμο έχει μικρότερο οικολογικό αποτύπωμα από τη μετακίνηση σιδήρου, άνθρακα, πλαστικού και άλλων υλικών. Στο μοντέλο του “σχεδιάζουμε παγκόσμια, κατασκευάζουμε τοπικά”, τα υλικά ταξιδεύουν λιγότερο, η γνώση διαμοιράζεται, και οι άνθρωποι συνεργάζονται υποκινούμενοι από ένα πλήθος κινήτρων.

Με την αντίληψη του κοσμοπολιτισμού, όλοι οι άνθρωποι ανήκουν σε μια παγκόσμια κοινότητα και μοιράζονται έναν κοινό τρόπο σκέψης και ένα κοινό μέλλον. Ο κοσμοτοπικισμός περιγράφει τη δυναμική της συνάντησης των ψηφιακών κοινών με τις δυνατότητες για περισσότερο τοπικοποιημένη παραγωγή. Ο κοινός τρόπος σκέψης και το κοινό μέλλον των ανθρώπων διαμορφώνεται μέσα από το κοινωνείν, την ομότιμη παραγωγή κοινών.